2005-2020 YILLARI ARASINDA OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ALANINDAKİ ÇEVRE EĞİTİMİ TEZLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

EXAMINATION OF ENVIRONMENTAL EDUCATION THESIS IN PRE-SCHOOL EDUCATION BETWEEN 2005-2020

The aim of this research is to provide suggestions about the results by making a descriptive analysis of the master's and doctoral theses prepared for the preschool period between 2005 and 2020. The research was prepared according to the qualitative research method. The data were analyzed by content analysis method using descriptive scanning design. With the keywords determined in the research, YÖK Thesis database was scanned and 50 theses were included in the research. As a result of the research, it was determined that the master's theses were more than doctoral theses, the most theses were prepared in 2019, the most theses were prepared at Gazi University, METU and Çanakkale Onsekiz Mart Universities. In the theses examined within the scope of the research, the most frequently used keyword is environmental education, the most used research approach is quantitative research approach, the most experimental model is used, the sample group most frequently used in theses is preschool children, the number of sample groups is mostly in the range of 0-50. determined. While creating the sample group, non-random sampling method was preferred the most, criterion sampling method was used the most, the most frequently preferred data collection tools were interview form and scale, the most frequently used data analysis method was qualitative data analysis method in master's theses and quantitative predictive method in doctoral theses. It has been demonstrated that it is a data analysis method.

Keywords:  Preschool period, environmental education, master's theses, doctoral theses, content analysis.

Öz

Bu araştırmanın amacı 2005 ve 2020 yılları arasında okul öncesi döneme yönelik hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinin betimsel analizini yaparak sonuçlar hakkında öneriler sunmaktır.Araştırma nitel araştırma yöntemine göre hazırlanmıştır. Betimsel tarama deseni kullanılarak veriler içerik analizi metodu ile incelenmiştir Araştırmada belirlenen anahtar kelimeler ile YÖK Tez veri tabanı taranmış ve 50 tez araştırmaya dahil edilmiştir.  Araştırma sonucunda, araştırmada yüksek lisans tezlerinin doktora tezlerinden fazla olduğu, en fazla tezin 2019 yılında hazırlandığı, en fazla tezin Gazi Üniversitesi, ODTÜ ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitelerinde hazırlandığı saptanmıştır. Araştırma kapsamında incelenen tezlerde en sık kullanılan anahtar kelimenin çevre eğitimi olduğu, en fazla kullanılan araştırma yaklaşımının nicel araştırma yaklaşımı, en fazla deneysel modelin kullanıldığı, tezlerde en fazla yer alan örneklem grubunun okul öncesi dönem çocukları olduğu, örneklem grubu sayısının çoğunlukla 0-50 aralığında olduğu belirlenmiştir. Örneklem grubu oluşturulurken en fazla seçkisiz olmayan örnekleme yönteminin tercih edildiği, en fazla ölçüt örnekleme yönteminin kullanıldığı, en sık tercih edilen veri toplama araçlarının görüşme formu ve ölçek olduğu, en sık kullanılan veri analiz yönteminin yüksek lisans tezlerinde nitel veri analiz yöntemi ve doktora tezlerinde nicel kestirimsel veri analiz yöntemi olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Terimler: Okul öncesi dönem, çevre eğitimi, yüksek lisans tezleri, doktora tezleri, içerik analizi.

KAYNAKÇA

Bahar, M., & Kiras, B. (2017). Türkiye'de yayımlanan çevre eğitimi konulu makale ve tezlerin genel analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1702-1720.

Candaş, Z., & Karataş, A. (2017). Türkiye'de 1996-2016 yılları arasında çevre eğitimi çalışmaları içerik analizi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 5(2), 143-159.

Çabuk, B. (2019). Çevre eğitimi. D. K. Pamuk (Ed.), Erken çocukluk döneminde çevre eğitimi ve sürdürülebilirlik (ss. 1-38). Ankara: Anı Yayıncılık.

Çakırlar Altuntaş, E., & Turan, S. L. (2016). Çevre eğitiminde 2010-2015 yılları arasında yapılan araştırmalar ve eğilimler. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1-14.

Çayır, Ş., & Uzun, B. (2016). Çevre eğitimi araştırmalarında kullanılan anahtar kelimelerin analizi. V. Sakarya'da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 9

Çıbık, A. S. (2019). Öğretim programlarında çevre eğitimi. G. Hastürk (Ed.), Çevre eğitimi (ss. 277-344). Ankara: Anı Yayıncılık.

Demir, E., & Yalçın, H. (2014). Türkiye'de çevre eğitimi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(2), 07-18.

Erkuş, A. (2021). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık

Gülay Ogelman, H. ve Güngör, H. (2015). Türkiye’deki okul öncesi dönem çevre eğitimi çalışmalarının incelenmesi: 2000-2014 yılları arasındaki tezlerin ve makalelerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 180-194.

Güven, E., Hamalosmanoğlu, M., Kaplan, Z., & Varinlioğlu, S. (2014). Çevre eğitimi araştırmalarında kullanılan anahtar kelimelerin analizi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 73-82.

Kahyaoğlu, M. (2016b). Türkiye'de doğa eğitimi üzerine yapılan çalışmaların analizi: Bir meta sentez çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-14.

Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Kurtuluş, K. (2010). Araştırma yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi

Köşker, N. (2019). Okul öncesi çocuklarında doğa algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 294-308.

Louv, R. (2008). Doğadaki Son Çocuk (4. b.). Ankara: Tubitak Popüler Bilim Kitapları.

MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

MEB. (2018). www.meb.gov.tr. 02 19, 2021 tarihinde https://www.meb.gov.tr/belirli-gun-ve-haftalar-cizelgesi/duyuru/11814 adresinden alındı.

Uslucan, S. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların (60-72 ay) çevreye yönelik tutumlarına çevre eğitim programının etkisi (Çanakkale il örneği). (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale

Rousseau, J. J. (2013). Emile "Bir çocuk büyüyor" (12. b.). İstanbul: Selis Kitaplar.

Raleigh, M. J. (2009). Childhood nature contact and ıts effect on adult coping skills. New England: Antıoch University.

Sobel, D. (2019). Ekofobiyi aşmak doğa eğitiminde kalbin yeri (2 b.). İstanbul: Yeniinsan Yayınevi.

Türkmen, H. (2010). İnformal sınıf dışı fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu.

Yağcı, M. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde doğa ve çevre uygulamalarının etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Yayla Ceylan, Ş., & Ülker, P. (2014). Okul öncesi dönem çocuklarında çevre eğitimi neden önemlidir? H. G. Ogelman (Ed.), Çocuk ve çevre küçük çocuklar ve çevre eğitimi el kitabı (s. 37-58). Ankara: Eğiten Kitap.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Nitel araştırmalarda örneklem. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (ss. 109-124). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yılmaz, Ş. (2012). 1992-2011 Yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Yılmaz, Ş., Aydın, F., & Bahar, M. (2015). 1992-2011 Yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Ünivesrsitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi (19), 383-413.

Yilmaz-Uysal, S. (2020). An exploration of the underlying reasons of preschool children's biophilic tendencies. Online Submission, 7(9), 114-140.