ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN SORUMLULUK BECERİSİ EĞİTİMİ PROGRAMININ GELİŞTİRİLMESİ

Abstract

IMPROVEMENT OF RESPONSIBILITY SKILL TRAINING PROGRAM FOR SECONDARY SCHOOL STUDENTS

Responsibility is the duty that is discharged from the beginning early childhood, the child's age, gender and development of the task to perform in accordance with the level of development. It is being aware of his / her behaviour, taking the results both ethical and legal. That making choices and tolerating the results and effects of these elections. The purpose of this research is to develop a program of responsibility talents training for secondary school students studying in the Turkish Republic of Northern Cyprus. The programme is intended on 7-week based on psycho-education techniques, the implementation of group counselling process guidance in schools increase the responsibility skills of the participants. That programme will be structured as a handbook that can apply responsibility to secondary school students. Group counselling is defined as “the individual's development, the diagnosis itself and the opportunities, realistic and making appropriate plans and choices group activities and processes duration for self-referral”. Group guidance has the functions of defensive, modifying and adapting individuals. The programme is prepared on 7 weeks, 45 minutes a week to take place. Each period has warm-up activity, basic activity and termination efficiency according to the individual target behaviours. In addition, psychoeducation will be given priority in each session and psychodrama activity will be applied. This programme includes activities to improve individual liability abilities. Programme components: responsibility skills; cognitive motivation skills to recognize their own responsibilities; storytelling, and processing; giving responsibility psycho-education about skills; providing learning by role playing and drama; loosening skills; to learn what they learn in daily life skills.

Keywords: Responsibility skills training program, liability, program development, group counselling, secondary school students

Öz

Sorumluluk, erken çocukluk döneminden başlayarak, çocuğun yaşına, cinsiyetine ve gelişim düzeyine uygun olarak görevlerini yerine getirmesidir. Davranışlarının farkında olması, sonuçlarını hem ahlaki hem de yasal boyutta üstlenmesidir. seçimler yapmak ve bu seçimlerin sonucunu ve etkilerini kabullenmektir. Bu araştirmanin amaci Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde öğrenim gören ortaokul öğrencilerine yönelik sorumluluk becerisi eğitimi programi geliştirmektir. Programda 7 haftalık psiko-eğitim temelli teknikler içeren uygulamalar yapılması, okullarda grupla psikolojik rehberlik sürecinin uygulanması sonucunda katılımcıların sorumluluk becerilerinin arttırılması amaçlanmaktadır. Bu program ortaokul öğrencilerine sorumluluk uygulanabilecek bir el kitabi olarak yapilandirilacaktir. Grup rehberliği, "bireyin gelişmesine, kendisini ve imkânlarini tanimasina, gerçekçi ve uygun planlar ve seçimler yaparak kendini yönlendirmesine ilişkin grup etkinlikleri ve süreçleri” olarak tanimlanabilir. Grup rehberliğinin bireyleri geliştirici, koruyucu, düzeltici ve uyum sağlayici işlevleri bulunmaktadir. Program 7 haftalik, haftada 45 dakikalik oturumlarda gerçekleşecek şekilde hazirlanmiştir. Her oturumun ayri hedef davranişlari doğrultusunda isinma etkinliği, temel etkinlik ve sonlandirma etkinliği vardir. Ayrıca her oturumda öncelik psikoeğitim verilip sonrasinda da psikodrama etkinliği uygulanacaktir. Bu program ağirlikli olarak bireysel sorumluluk becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler içermektedir. Programın bileşenleri: sorumluluk becerisi; kendi sorumluluklarını fark etmesi için bilişsel isteklendirme becerileri; hikâye anlatimi ve işlenmesi; sorumluluk becerileri konusunda psiko-eğitim verilmesi; rol oynama ve drama ile yaşayarak öğrenmenin sağlanmasi; gevşeme becerileri; öğrendiklerini günlük yaşam becerilerine aktarmasi çalışmasıdır.

Anahtar Terimler: Sorumluluk becerisi eğitimi programı, sorumluluk, program geliştirme, grupla rehberlik, ortaokul öğrencileri.

KAYNAKÇA

Arıcıoğlu, A., &  Tagay, Ö. (2008). Okullarda ruh sağlığı hizmetleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(2),76–83.

Bacanlı, H. (2005). Sosyal beceri eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Bilgiç, N. (2003). Sorumluluk eğitimi. Ankara: Mamak Rehberlik Arastırma Merkezi.

Bozkurt, N., & Harmanlı, Z. (2002). İlköğretim öğrencilerinin denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. Buca Eğitim  Fakültesi Dergisi, 14, 29-38.

Dinçer, B., &  Kolan, H. İ. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılığı düzeyleri ile sorumluluk davranışı arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(6), 2319-2330.

Erkan, S., & Kaya, A. (2017). Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları. Ankara: Pegem Yayınları.

Erkan, S., & Kaya, A. (2005). Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları. Ankara: Pegem Yayınları.

Genç, H. (2007). Grupla öfke denetimi eğitiminin lise 9. sınıf öğrencilerinin sürekli öfke düzeylerine etkisi. Yayımlanmamamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Haktanır, G. (2010). Modern dünyada çocuk olmak. geçmişten geleceğe okul öncesi eğitim. Ankara: MEB OÖE Gen. Md. Yayını. s, 170-177.

İşmen Gazioğlu, A. E. (2011). Hayatın ilk çeyreği: 0-18 yaş gelişimi. Erişim tarihi 10 Eylül 2020: http://ailetoplum. aile. gov. tr/data/542937ba369dc32358ee2aa6/01_01_hayatin_ilk_ceyre gi. pdf.

Kahveci, G., &  Serin, N. B. (2017). Individualized social skills program for decreasing disruptive and aggressive behaviors in high-ıncidence disabilities. Electronic Turkish Studies, 12(18), 395-408.

Kaplan, A. (2007). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık ve benlik saygısı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı (2005). Kıbrıs Türk Eğitim Sistemi. http://talimterbiye.mebnet.net/kibristurkegitimsistemi.pdf

Önal, Ş. H. (2005). Bir sorumluluk eğitim programının lise dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerine etkisi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.

Özbulak, B. E., & Serin, N. B. (2011). Okul psikolojik danışmanlarının problem çözme ve sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 302-312.

Özbulat, F. (2020). Ortaokul öğrencilerinin öğrenmeye yönelik sorumluluk düzeylerinin ve okul motivasyonlarının incelenmesi. Yayımlanmamamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.

Özen, Y. (2015). Sorumluluk eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık

Serin Bulut, N., Özbulak E, B., &  Serin, O. (2012). The relationships among negative thoughts, problem solving and social skills of school psychological consultants. Eurasian Journal of Educational Research, 12(49A), 67-82

Serin, N. B., & Genç, H. (2011). Grupla öfke denetimi eğitiminin ergenlerin öfke denetimi becerilerine etkisi. TED-Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(159), 236-254.

Tagay, Ö., Baydan, Y., & Voltan Acar, N. (2010). Sosyal beceri programının (blocks) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri üzerindeki etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 19-28.

Topses, G., & Serin, N. B. (2012). Psikolojik danışma ve kişilik kuramları. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.

Topses, G., & Bulut Serin, N. (2017). Grupla psikolojik danışmanın temel kavram ve ilkeleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık

Yavuzer, H. (2002). Çocuk eğitimi el kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi