ÇİFTLER ARASI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN BİR MODEL ÖNERİSİ

Abstract

A MODEL PROPOSAL ON PREVENTING INTER-COUPLE VIOLENCE

Violence incidents are common both in married couples and in romantic relationships couples. These cases are generally directed against women by men. There are options that are many social, cultural, and psychological factors in the existence of this violence. Besides, it is known that violence is frequently enforced on working women by their partners and women interiorize this violence by accepting in general. In general, there is an extensive literature investigating the occurrence, causes and consequences of violence against women. On the contrary, it is seen that the extent to which working women accept violence and the factors that affect this acceptence are rarely investigated. In this study, various academic studies have been examined that the reasons and consequences of the acceptence of violence, taking into account for various theoretical approaches to explaining violence against women in relationships between couples. Whitin the limits of these studies, a model suggestion has been developed for the prevention of violence against women in couples.

Keywords: Violence, women, gender inequality, inter-couple violence.

Öz

Gerek evli çiftlerde, gerekse romantik ilişki yaşayan çiftlerde şiddet vakaları sıklıkla görülür. Söz konusu vakalar genel olarak erkekler tarafından kadınlara yöneltilmektedir. Bu şiddetin oluşmasında sosyal, kültürel ve psikolojik birçok etkenin var olduğunu savunan görüşler mevcuttur. Ayrıca şiddetin, partnerleri tarafından çalışan kadınlara da sıklıkla uygulandığı ve kadınların bu şiddeti genel olarak kabullenerek içselleştirdiği bilinmektedir. Genel olarak, kadına yönelik şiddetin nedenlerini ve sonuçlarını araştıran oldukça geniş bir literatür mevcuttur. Buna karşılık çalışan kadınların şiddeti ne ölçüde kabullendiklerini ve bu kabullenmeyi etkileyen faktörlerin nadiren araştırıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, çiftler arasındaki ilişkilerde kadına yönelik şiddetin açıklanmasına dair çeşitli kuramsal yaklaşımlar, şiddetin kabullenilmesi nedenleri ve sonuçlarını incelemiş olan çeşitli akademik çalışmalar incelenmiştir. Bu araştırmalar çerçevesinde, çiftlerde kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin model önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Terimler: Şiddet, kadın, cinsiyet eşitsizliği, çiftler arası şiddet.

KAYNAKLAR

Afşar, S. T. (2015). Türkiye`de şiddetin "kadın yüzü". Sosyoloji Konferansları Dergisi, 2(52), 715-753.

Alptekin, B. (2019). Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Bal Demirgöz, M. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış. KASHED, 1, 15-28.

Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet-bize yüklenen roller. (Çev. Kader Ay). İstanbul: Kadav Yayınları.

Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 16 (Özel Sayı I), 108-114.

Boyacıoğlu Bal, İ. (2016). Dünden bugüne Türkiye'de kadına yönelik şiddet ve ulusal kadın çalışmaları: Psikolojik araştırmalara davet. Türk Psikoloji Yazıları, 19(Özel Sayı), 126-149.

Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. New York: Basic Books.

Çelik, C., & Sünbül, Ö. (2008). Liderlik algılamalarında eğitim ve cinsiyet faktörü: Mersin ilinde bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3, 49-66.

Çimen, Ö. F., & Serin, N. B. (2020). Psikolojik danışman adaylarının toplumsal cinsiyet eşitliği ve evlilikte kadına yönelik şiddete ilişkin algılarının cinsiyet değişkeni açısından incelenmesi. Internatıonal World Women Conference 7-8 March 2020 Ankara, Turkey. (Ed. Yüksel Demirel, Yasemin Ağaoğlu). The Book of Full Text ISBN- 978-625-7914- 32-1 Issued: 23.03.2020. S. 117-130.

Çolak Bostancı, G. (2008). Türkçe’deki temel kelimelerin cinsiyetlere göre çağrışım setleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili Bilim Dalı, Ankara.

Delara, M. (2016). Social determinants of immigrant women’s mental health. Advances in Public Health, Article ID 9730162, 1-11 pages. https://doi.org/10.1155/2016/9730162

Dowling, C. (1994). Sindrella kompleksi: çağdaş kadında bağımsızlık korkusu. (2. Baskı., Çev. Selçuk BUDAK), Ankara: Anı Yayıncılık.

Downey, G., & Feldman, S. (1996). Implications of rejection sensitivity for intimate relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 1327-1343.

Durdu, Z., & Yelboğa, Y. (2016). Türkiye’de çocuk gelinler üzerine bir araştırma: Mersin örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 800-807.

Dutton, J., Dukerich, J., & Harquail, C. V. (1994). Organizational images and membership commitment. Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-263.

Eken, H. (2005). Toplumsal cinsiyet olgusu temelinde mesleğe ilişkin rol ile aile içi rol etkileşimi: Türk silahlı kuvvetleri’ndeki kadın subaylar. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Erzeybek, B. (2015). Anne-babaların çocuklarını yetiştirirken benimsedikleri toplumsal cinsiyet rolleri tutumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.

García Vega, E., Rico Fernández, R. A., & Fernández García, P. (2017). Sex, gender roles and sexual attitudes in university students [sexo, roles de género y actitudes sexuales en estudiantes universitarios]. Psicothema, 29(2), 178-183.

Gezen, M., & Oral, E. T. (2013). Attachment styles and degree of the psychological symptoms in women staying in a shelter for battered women or in their home where they were exposed to violence. Dusunen Adam the Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 26(1), 65-71

Gündoğan M. (2015). Eşlerin bağlanma tarzları ile çift uyum düzeyi arasındaki ilişkinin araştırılması. (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir

Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511.

Hepşen, Ö. (2010). Tevrat, İncil ve Kuran-ı Kerimde Kadın Bedeni, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Irmak Ç., & Altıntaş M. (2017). Aile içi şiddet mağduru kadınlarda ruhsal dayanıklılık, bağlanma biçimleri, başa çıkma tutumları ve psikolojik patoloji. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(6), 561-570.

Johnson, S. M. (1996). The practice of emotionally focused marital therapy: Creating connection. Brunner/Mazel.

Kadın, İ. (2016). TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 21519. Retrieved March, 3, 2017.

Kepir, D. D., Savoly, Ö. U., & Zorbaz, S. D., (2014). Üniversite Öğrencilerinin Çiftler Arası Şiddeti Kabul Düzeylerini Etkileyen Etmenler. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(42), 173-183.

Macke, C. A. (2010). Adult romantic attachment as a risk factor for intimate partner violence victimization. (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Kentucky, Lexington.

Millikin, J. W. (2000). Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: A process study. (Doctoral dissertation). Virginia Polytechnic Institute and State University, USA.

Pimentel, C. E., Moura G. B., & Cavalcanti, J. G., (2017). Acceptance of dating violence scale: Checking its psychometric properties. Psico-USF, Bragança Paulista, 22(1), 147-159.

Terzi, S., & Özbay, Y. (2016). Romantik İlişkilerde Bağlanma Yaralanmaları Ölçeğinin Geliştirilmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(13), 169-185.

 TÜİK (2016) “Boşanma İstatistikleri: 2007-2016”, www.tuik.gov.tr, 2017.

WHO. (2014). Global Status Report on Violence Prevention 2014.

Yaşar, Z. E., & Zorluoğlu, E. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerinin ve Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 1-17.

Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.