BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ İLE DENTAL FOBİ OLGU ÇALIŞMASI

Abstract

DENTAL PHOBIA: THE CASE STUDY WITH COGNITIVE BEHAVIOURAL THERAPY

The purpose of this study was perform to case study with Cognitive Behavioral Therapy which is applied in the sessions of dental phobia. The case was a woman (S) who 38 years old. In this study, the effects of dental phobia on the daily life of case S. were analyzed. The efficacy of cognitive behavioral therapy and techniques in dental phobia treatment was investigated. The study included eight sessions that once a week for the case. Using cognitive restructuring techniques, irrational thoughts and avoidance behaviors were studied. The study included a demographic information form and three questionnaires which are Corah's Dental Anxiety Scale (DAS), Beck Anxiety Scale (BAI) and STAI Form TX I and II. According to Corah's Dental Anxiety Scale’s result that, the case had a high degree of dental phobia. Also, the case had a high level of anxiety the results of BAI and STAI I and II.  As a result, it was found that cognitive behavioral therapy had positive results in the treatment of dental phobia and anxiety and anxiety decreased in the test repetition after treatment.

Key Words: Dental Phobia, Cognitive Behavioral Therapy, Anxiety.

Öz

Bu araştırma, Bilişsel Davranışçı Terapinin dental fobi tedavisinde uygulandığı tek denekli bir olgu çalışmasıdır. Olgu 38 yaşındaki Bayan S’dir. Bu çalışmada dental fobinin S.’nin günlük yaşamına olan etkileri analiz edildi. Bilişsel Davranışçı Terapi ve tedavi tekniklerinin dental fobi tedavisindeki etkinliği incelendi. Olgu için haftada bir kez olmak üzere 8 seans uygulandı. Bilişsel yeniden yapılandırma teknikleri kullanılarak irrasyonel düşüncelerin belirlenmesi ile kaçınma davranışları üzerinde çalışıldı. Olgu çalışmasında Corah’ın Dental Anksiyete Skalası (DAS),  Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve STAI Form TX I ve II uygulanmıştır. DAS sonucuna göre yüksek derecede dental fobisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. BAÖ ve STAI I ve II sonuçlarında ise Olgu’nun yüksek düzeyde anksiyete ve kaygısının olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak bilişsel davranışçı terapinin dental fobi tedavisinde olumlu sonuçları olduğu ve tedavi sonrası yapılan test tekrarında anksiyete ve kaygının azaldığı bulunmuştur.

Anahtar Sözcükler: Dental Fobi, Bilişsel Davranışçı Terapi, Anksiyete

KAYNAKÇA

Amerikan Psikiyatri Birliği, (2013). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı,

beşinci baskı (DSM V) (Çev. Ed. Köroğlu, E.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.

Cüceloğlu D. (2005), İnsan ve davranışı (14. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi

Dağ, İ. (2003). Anormal Davranışlar Psikolojisinde Vaka Çalışmaları. Ankara: Türk

Psikologlar Derneği Yayınları.

Köroğlu A., & Durkan, R. (2010). Diş Hekimliği Uygulamalarında Karşılaşılan Dental

Anksiyete Sendromunun Etiyolojisinin ve Tedavi Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. A.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 20(3), 205-212.

Erden, M.,& Akman, Y. (2005). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Arkadaş.

Forbes, M. D., Boyle, C. A., & Newton, T. (2012). Acceptability of Behaviour Therapy for

Dental Phobia. Community Dental Oral Epidemiology, 40(1), 1-7.

Gündüz, S. (2009). Dental fobisi olan hastalarda diğer anksiyete bozuklukları eştanısı.

psikiyatri uzmanlık tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.

King’s College London  (2015). CBT can help overcome fear of the dentist

http://www.kcl.ac.uk/newsevents/news/newsrecords/2015/November/CBT-can-help-overcome-fear-of-the-dentist.aspx                 sayfasından erişilmiştir.

Kuşcu, Ö. (2015). Diş Hekimi Kaygısı. https://www.sagligimicinhersey.com/2015/11/kose-

yazilari/dis-hekimi-kaygisi/ adresinden erişilmiştir.

Newton, J. T., Sturmey, P. (2003). Students’ perceptions of the acceptability of behaviour

management techniques. European Journal of Dental Education, 7(3) 97-102.

Önçağ, Ö., & Çoğulu, D. (2005). Ailenin sosyoekonomik durumu ve eğitim düzeyinin

çocuklarda dental kaygı üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 32(1) 45-54.

Patel, H., Reid, C., Wilson, K., & Girdler, N. M., (2015). Inter-rater agreement between

children's self-reported and parents' proxy-reported dental anxiety. British Dental Journal, 218(4).

Savaşır, I. (1996). Bilişsel davranışçı görüşme ve değerlendirme süreçleri. Bilişsel davranışçı

terapiler (ss.1-16). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları

Sungur, M. Z. (1997). Fobik bozukluklar. Psikiyatri Dünyası,1(1), 5-11.

Şahin, M. (2015). Bilişsel davranışçı terapi temelleri ve ötesi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Toksöz, S. (2000). Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Hastalıkları

Cerrahisi Ana Bilim Dalına başvuran hastaların dental anksiyete düzeylerinin

değerlendirilmesi.  Bitirme Tezi, Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, İzmir.

Türkçapar, H. M., & Sargın, E. A. (2011). Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler: Tarihçe ve

Gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 7-14.

Türkçapar, H. M. (2008). Bilişsel terapi: temel ilkeler ve uygulama, Ankara: HYB Yayıncılık.

Bodur, E. (2015). Diş Tedavileri sırasında Korku, Kaygı, Anksiyetenin Önemi ve Hipnozun Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Bitirme tezi, İzmir Erişim tarihi: 07.06.2017 http://www.dent.ege.edu.tr/yayinlarimiz/bitirme_tezleri/pdf/1318.pdf