ORTAOKUL MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN MATEMATİK DERSLERİNİN KADIN MATEMATİKÇİLERLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Abstract

MIDDLE SCHOOL MATHEMATICS TEACHERS’ OPINIONS ABOUT ENRICHING MATHEMATICS LESSONS WITH FEMALE MATHEMATICIANS

This study aimed to examine middle school mathematics teachers’ opinions about enriching mathematics lessons with female mathematicians. The research was carried out using the survey method. The sample of the study consists of 116 mathematics teachers. A form consisting of five open-ended questions was used to determine the opinions of the teachers. The data were analyzed using the content analysis method. As a result of the study, it was concluded that the teachers generally did not mention female mathematicians in the lessons due to reasons arising from themselves, the curriculum, and students. In addition, it was observed that teachers have knowledge about the few female mathematicians and they learn information about female mathematicians from history of mathematics, history of science, and mathematics applications courses, books, and the internet. It was also determined that the teachers could not enrich their lessons with practices or activities for female mathematicians because they did not know what kind of practices or activities could be done about female mathematicians in the lessons. Finally, the teachers presented many constructive suggestions about the practices or activities that could be done for female mathematicians. It is suggested that these suggestions should be taken into account when making practices or activities related to female mathematicians.

Keywords: Mathematics education, middle school mathematics teachers, female mathematicians, history of mathematics.

Öz

Bu araştırmada, ortaokul matematik öğretmenlerinin matematik derslerinin kadın matematikçilerle zenginleştirilmesine ilişkin görüşlerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma, tarama yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini 116 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin görüşlerini tespit etmek için beş açık uçlu sorudan oluşan bir form kullanılmıştır. Veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, öğretmenlerin kendilerinden, öğretim programından ve öğrencilerden kaynaklı nedenlerden dolayı genel olarak derslerde kadın matematikçilerden bahsetmedikleri sonucuna varılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin az sayıdaki kadın matematikçi hakkında bilgi sahibi oldukları ve kadın matematikçilere yönelik bilgileri matematik tarihi, bilim tarihi ve matematik uygulamaları derslerinden, kitaplardan ve internetten öğrendikleri görülmüştür. Öğretmenlerin derslerde kadın matematikçilerle ilgili ne tür uygulama veya etkinlik yapılabileceğini bilmemelerinden dolayı derslerini kadın matematikçilere yönelik uygulama ya da etkinliklerle zenginleştiremedikleri de tespit edilmiştir. Son olarak, öğretmenlerin kadın matematikçilerle ilgili yapılabilecek uygulama veya etkinlikler konusunda birçok yapıcı öneri sundukları ortaya çıkmıştır. Kadın matematikçilere yönelik uygulama veya etkinlikler yapılırken bu önerilerin dikkate alınması önerilmektedir.

Anahtar Terimler: Matematik eğitimi, ortaokul matematik öğretmenleri, kadın matematikçiler, matematik tarihi.

KAYNAKÇA

Barbin, E. (2000). The historical dimension: From teacher to learner. In J. Fauvel & J. Van Maanen (Eds.), History in mathematics education: The ICMI study (pp. 66-70). Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Ev-Çimen, E., & Yenilmez, K. (2017, 17-19 Mayıs). Öğretmen adaylarının matematik tarihinde geçen matematikçilerin biyografilerine ve önemlerine ilişkin düşünceleri. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu-3, İkbal Thermal Hotel & SPA, Afyon.

Göker, L. (1997). Matematik tarihi ve Türk-İslam matematikçilerinin yeri. İstanbul: MEB Yayınları.

Laçin-Şimşek, C. (2011). Science and technology teachers’ situation of integrating history of science into their lessons. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2), 707-742.

Mankiewicz, R. (2002). Matematiğin tarihi (Çev. Gökçen Ezber). İstanbul: Güncel Yayıncılık.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2^nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Özgür-Tamdoğan, N. (2017). Ortaokul fen bilimleri derslerinde Türk-İslam bilginlerinin öğretilmesi hakkında uzman ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Panasuk, R. M., & Horton, L. B. (2012). Integrating history of mathematics into curriculum: What are the chances and constraints? International Electronic Journal of Mathematics Education, 7(1), 3-20.

Sezgin, F. (2010). İslam bilim ve teknoloji tarihine bir bakış. Akademik Araştırmalar Dergisi, 47, 113-130.

Smestad, B. (2008, July 14-18). Teachers' conceptions of history of mathematics. Proceedings of HPM 2008, The satellite meeting of ICME 11. Centro Cultural del México Contemporáneo, Mexico City, México.

Sözen, S. (2013). Sınıf ve matematik öğretmenlerine göre matematik tarihinin matematik öğretimine katılıması üzerine bir olgubilim çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

Tang, H., Chen, B., & Zhang, W. (2010). Gender issues in mathematical textbooks of primary schools. Journal of Mathematics Education, 3(2), 106-114.

Wiest, L. R. (2009). Female mathematicians as role models for all students. Feminist Teacher: A Journal of the Practices, Theories, and Scholarship of Feminist Teaching, 19(2), 162-167.

Yıldız, C. (2013). Ortaokul matematik öğretmenlerinin matematik tarihini derslerinde kullanma durumlarının incelenmesi: HİE’den yansımalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Yıldız, C. (2018). Determining the perceptions of female mathematics teachers concerning the concept of “female mathematician” through metaphors. Journal of Education and Training Studies, 6(9), 86-101.

Yıldız, C., & Baki, A. (2016a). Opinions of teachers on life stories of ancient mathematicians and teachers’ situation of including those stories in classes. Black Sea, 31, 43-62.

Yıldız, C., & Baki, A. (2016b). Matematik tarihinin derslerde kullanımını etkileyen faktörlere ilişkin öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 451-472.

Yıldız, C., Hacısalihoğlu-Karadeniz, M., & Göl, R. (2015, February 5-7). The usage of the biographies of mathematicians in elementary and secondary mathematics textbooks. VI. European Conference on Social and Behavioral Sciences, Sürmeli Efes Hotel, İzmir.

Yıldız, C., & Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2017). Cumhuriyet dönemi ve sonrasında öne çıkan kadın matematikçileri tanıtmaya yönelik etkinlik geliştirme çalışması. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(9), 297-320.

Yıldız, C., Göl, R., & Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2016). Matematik dersi öğretim programlarında kadın matematikçilere yer verilme durumunun incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14), 191-214.