DERRIDA VE MÜZİKTE YAPISÖKÜM

DERRIDA AND DECONSTRUCTION IN MUSIC

Abstract

Jacques Derrida is considered one of the most influential philosophers of the 20th century. He is particularly known for his philosophical approach called "deconstruction." Derrida's deconstruction represents a mode of thinking that can be applied beyond language and text, emphasizing inquiry and questioning. This article aims to bring together Jacques Derrida's deconstruction philosophy and music, providing an in-depth examination of the relationship between music and language and semiotics. While deconstruction is an approach that reveals possible patterns of meaning in any text or work of art, it can also be said that artists use deconstruction in their works to construct possibilities of meaning. In this essay, Derrida's deconstruction will be discussed in relation to music, and the possibilities of using deconstruction as a space for exploring meaning in music will be examined. The deconstruction approach in music will be examined through the analysis of two selected examples from contemporary music, Gerd Zachar's performance of Contrapunctus I, and Salvatore Sciarrino's composition titled Anamorfosi.

Keywords: Jacques Derrida, Gerd Zacher, Salvatore Sciarrino, Deconstruction, Meaning in Music, Deconstruction in Music.

Öz

Jacques Derrida, 20. yüzyılın en etkili filozoflarından biri olarak kabul edilir. Özellikle de yapısöküm (déconstruction) adını verdiği felsefi yaklaşım biçimi ile tanınır. Derrida'nın yapısökümü, dilin ve metnin ötesinde birçok alana uygulanabilen ve sorgulamaya dayalı bir düşünce tarzını temsil eder. Bu makale, Jacques Derrida'nın yapısöküm felsefesini ve müziği bir araya getirerek, müziğin dil ve göstergebilimle olan ilişkisini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Yapısöküm herhangi bir metnin ya da sanat yapıtının olası anlam örüntülerinin açığa çıkarıldığı bir yaklaşım olmakla birlikte sanatçının da yapıtında yapısökümden faydalanarak anlam olanaklarını inşa ettiğinden söz edilebilir. Bu yazıda, Derrida'nın yapısökümü müzikle ilişkisi açısından ele alınacak ve yapısökümün, müzikte anlamın aranacağı bir mekân olarak kullanılmasının olanakları tartışılacaktır. Müzikte yapısöküm yaklaşımının açılımları ise çağdaş müzikten seçilmiş iki örneğin, Gerd Zachar’ın Contrapunctus I icrası ve Salvatore Sciarrino’nun Anamorfosi adlı yapıtlarının analizi üzerinden gerçekleştirilecektir.

Anahtar Terimler: Jacques Derrida, Gerd Zacher, Salvatore Sciarrino, Yapısöküm, Müzikte Anlam, Müzikte Yapısöküm.

KAYNAKÇA

Barnett, C. (1999). Deconstructing context: Exposing Derrida. Transactions of the Institute of British Geographers, 24(3), 277–293.

Cobusse, M. (2002). Deconstruction in music: Jacques Derrida – Gerd Zacher Encounter, Rotterdam: Specters of Bach Pub.

Derrida, J. (2009). Edebiyat edimleri, (çev. Erkan, M.&Utku A.), İstanbul: Otonom Yayınları.

Derrida, J. (2010). Gramatoloji, (çev. Birkan, İ.), Ankara: Bilgesu Yayınları.

Ertuğrul, T. (2020). Rousseau’nun müzik teorisinin yapısökümü, Felsefi Düşün Akademik Felsefe Dergisi, Sayı: 15/Müzik ve Felsefe, Ekim 2020: 40-69.

Hadreas, P. (1999). Deconstruction and the meaning of music. Perspectives of New Music, 37(2), 5–28.

Hahn, S., (2014). Derrida üzerine, (çev. İnaltekin, H.), Ankara: Sentez Yayıncılık.

Han, B. (2020). Maurice Ravel Jeux D’eau’nun yorum olarak incelenmesi ve piyano tekniği açısından önerilerde bulunulması. Eurasian Journal of Music and Dance, (16), 281-290.

Hodges, N. (1995). A Volcano Viewed from Afar: The Music of Salvatore Sciarrino, Tempo, 194, 22–24.

Lucy, N. (2012). Derrida sözlüğü, (çev. Gürses, S.), Ankara: Bilgesu Yayınları.

Önder, B.A. (2021). Gerçek ve anlam arasında etkileşim yaratma tekniği; Anamorfik İlluzyon. İletişim Çalışmaları Dergisi, 7(2), 219-261.

Rousseau, J.J. (2019). Dillerin kökeni üzerine deneme, (çev. Albayrak, Ö.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Rousseau, J.J. (2020). İtiraflar, (çev. Somer, K.), İstanbul: Islık Yayınları.

Telotte, J. P. (1984). Ideology and the Kelly-Donen Musicals. Film Criticism, 8(3), 36–46.