SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE KAVRAM KARİKATÜRLERİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ

Abstract

THE  EFFECT  OF  CONCEPT  CARTOONS  TO  STUDENT  ACHIEVEMENT  IN  SOCIAL  SCIENCE  TEACHING

The aim of this study is to investigate of the effect of concept cartoons to student success in Social Science teaching. For investigation of positive side of teaching activities with concept cartoons, concept cartoons was made and used in fourth grade class unit "People and Management" from Social Science lesson. Implementation of study was made in one school's fourth grade class on second term of 2012-2013 education year in İstanbul-Bağcılar. In this study, half experiment pattern with pre-last test control group is used. In this study, the unit of "People and Management" was studied with concept cartoons in experiment group while in control group was studied program based teaching. The result of success points was collected by 25 test questions, that examined in pre-last tests, about the "People and Management" unit. The findings were analyzed by SPSS program. While the comparison of average points between two groups, independent samples t-test was used. The result of study is there is a significant difference between two groups. The experiment group is more successful  than control group. This difference is meaningful. (p<0.05)

Keywords: concept cartoons, social science, misconceptions.

ÖZET

Bu araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Kavram karikatürlerine dayalı Sosyal Bilgiler öğretiminin yararlarını belirlemek amacıyla 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Programının bir parçası olan “İnsanlar ve Yönetim” ünitesine ilişkin ders anlatımında kullanılacak kavram karikatürleri hazırlanmıştır. Araştırmanın uygulaması, 2012-2013 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde İstanbul ili Bağcılar ilçesindeki bir ilkokulun 4. Sınıfına devam eden toplam 65 öğrenciden oluşan örneklem üzerinde yapılmıştır. Araştırmada, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Programında yer alan “İnsanlar ve Yönetim” ünitesi deney grubunda öğretim materyali olarak kavram karikatürleri kullanılarak, kontrol grubunda ise programa dayalı öğretim yöntemi ile anlatılmıştır. Araştırmanın verileri, “İnsanlar ve Yönetim” ünitesine ilişkin hazırlanan ve araştırmanın ön testi ile son testinde uygulanan çoktan seçmeli 25 soru ile toplanmıştır. Araştırmanın problemlerine ilişkin bulgular, SPSS bilgisayar programı ile analiz edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarının puan ortalamalarının karşılaştırılması yapılırken bağımsız gruplar t-testi, deney grubunda ön test-son test ve kontrol grubunda ön test-son test puan ortalamalarının karşılaştırılmasında bağımlı gruplar t-testi kullanılmıştır. Analizlerin sonucunda, İlköğretimde Sosyal Bilgiler Öğretiminde kavram karikatürleri kullanılarak yapılan öğretim yöntemiyle öğrenim gören öğrenciler, “İnsanlar ve Yönetim” ünitesini öğrenmede programa dayalı öğretim yöntemiyle öğrenim gören öğrencilerden daha başarılı olmuşlardır.

Anahtar kelimeler: kavram karikatürleri, kavram yanılgısı, sosyal bilgiler.

KAYNAKÇA

Alkan,G. (2010). Sosyal Bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Niğde

BALIM, A.G., D. İNEL, E. EVREKLİ (2008), “The Effects the Using of Concept

Cartoons in Science Education on Students’ Academic Achievements and Enquiry Learning Skill Perceptions” Elementary Education Online, 7(1), s: 188–202.

DOĞAN, Oğuz (2007), “İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi “Bir Ülke Bir Bayrak” Ünitesindeki Kavramların Öğrenilmesinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

DURMAZ, Burcu (2007), “Yapılandırıcı Fen Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Başarısı ve Duyuşsal Özelliklerine Etkisi (Muğla İli Merkez İlçe Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.

Durualp, E. (2006). İlköğretimde sosyal bilgiler öğretiminde karikatür kullanımı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. EFE, Hasan; Ezbersiz Eğitim ve Karikatür İle Eğitim, Cumhuriyet (24 Eylül 2004a), s.3.

KABAPINAR, Filiz (2005), “Yapılandırmacı Öğrenme Sürecine Katkıları Açısından Fen Derslerinde Kullanılabilecek Bir Öğretim Yöntemi Olarak Kavram Karikatürleri,” Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), c. 5–1, s: 101–146.

Karakuş, U., Palaz, T., Kılcan, B. ve Çepni, O. (2012).  Sosyal bilgiler müfredatında yer alan "Çevre Sorunları" konularının öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 32(2), 363-376.

KEOGH, B., S. NAYLOR, (1999), “Concept Cartoons, Teaching And Learning in Science: An Evaluation,” Int. J. Scı. Educ., Vol. 21, No. 4, 431– 446.

MEYDAN, Ali (2001). İlköğretim Birinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretimi Coğrafya Ünitelerinin İşlenişinde Laboratuar ve Görsel-İşitsel Materyal Kullanımının Öğrencilerin Niteliksel Gelişimine Etkisinin Değerlendirilmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Özalp, I. (2006). Karikatür tekniğinin fen ve çevre eğitiminde kullanılabilirliği üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.

YILDIRIM, C. (1999), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Ankara: ÖSYM Yayınları.

YILDIZ, İsmail (2008), “Kavram Karikatürlerinin Kavram Yanılgılarının Tespitinde ve Giderilmesinde Kullanılması: Düzgün Dairesel Hareket”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.