YEDİ-ONBİR YAŞ AİLE EĞİTİM PROGRAMININ ANNELERİN GENEL EBEVEYNLİK YETKİNLİK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Abstract

THE EFFECTS OF SEVEN-ELEVEN YEARS FAMILY EDUCATION PROGRAM ON MOTHERS’ GENERAL PARENTING COMPETENCE LEVELS

The purpose of this study is to investigate if Parenting Education Programme creates a significant difference on parenting competence of parents who have children between the ages of 7 -11. The participants are the parents who live in Güzelyurt district.129 parents, who have  children between the ages of 7 -11, were participated in the scale development process. In the process of examining the effectiveness of the Parenting Education Programme, 46  parents (23 experimental, 23 control) were selected for the practice group. This research is a quasi-experimental study which ‘s based on pre-test/post-test experimental and control group  design. The Patenting Competence Scale was developed by the researcher, and reliability coefficient was ranged 0.87. The scale is consisted of the total item scores which form the score of the general parenting competence, and four sub-dimensions. The data were analyzed via SPPS statistical package programme. The first phase of the study was allocated for developing the scale as well as factor analysis was employed. In the second phase, an application was performed with the study group. In this phase, the difference between the average scores of post-test which were regulated according to the scores of pre-test where the experimental and control groups scored from the parenting competence scale were tested via analysis of covariance. In the implementation phase,  the arithmetical average and the standard deviation values, which were devoted to the parenting competence scale, of the mothers who were participated in the experimental and control groups, were obtained. The results of the research indicates that the scale was valid and reliable, and significant difference were found in favour of  the experimental group as a result of employing parenting education programme. The results were evaluated in terms of literature and the suggestions were made by considering future researchers.

Key Words: Parents, family, education.

ÖZET

Araştırmanın amacı 7-11 yaş arası çocuğu olan ebeveynlere uygulanan Aile Eğitim Programı’nın ebeveyn yetkinlik düzeylerinde anlamlı bir fark yaratıp yaratmadığının incelenmesidir. Araştırma evreni Güzelyurt bölgesindeki ebeveynlerdir. Ölçeğin geliştirilme aşamasında 7-11 yaş çocuğa sahip 129 anne ve baba uygulamaya dahil edilmiştir.  Aile eğitim programının etkililiğinin sınanması aşamasında uygulama grubuna 7-11 yaş çocuğa sahip 46 ebeveyn (23’ü deney, 23’ü kontrol) seçilmiştir. Bu araştırma, deney ve kontrol gruplu ön-test, son-test modele dayalı yarı deneysel bir araştırmadır. Araştırmada kullanılan Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup güvenirlik katsayısı 0.87 bulunmuştur. Ölçek genel ebeveyn yetkinlik düzeyini ifade eden bir toplam puan ve ile dört alt boyut puanı vermektedir. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşaması ölçeğin geliştirilmesine ayrılmış ve faktör analizi yapılmıştır. İkinci aşamada çalışma grubu ile uygulama yapılmıştır. Bu aşamada deney ve kontrol gruplarının Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği’nden almış oldukları ön-test puanlarına göre düzeltilmiş son-test puanlarının ortalamaları arasındaki fark kovaryans analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonucunda7-11 yaş aile eğitim programının annelerin genel ebeveynlik yetkinlik düzeylerini artırdığı bulunmuştur. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:Ebeveyn, aile, eğitim.

KAYNAKÇA

Alpaydın, Y. ve Canel, A. N. (2011). Aile eğitimi programı üzerine notlar. Proje, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.

Atmaca Koçak, A.(2004).Babadestek programı değerlendirme raporu, AÇEV.

Berbercan, F., Tavil, Y. Z. (2012). Grup Aile Eğitim Programının Babaların Davranışsal İşlem Süreçlerini Kazanmalarına Etkisi. GEFAD / GUJGEF 32 (2): 409-439.

Cotton, K.ve Wikelund, K. R. (1989). Parent involvement in education, NorthwestRegional Educaitonal Laboratory, School Improvement Research Series (SIRS)Retrieved September 18, 2005, fromhttp://www.nwrel.oorg/scpd/sirs/3/cu.

Çağdaş. A. ve Seçer. Z. Ş. (2011).Anne baba eğitimi. Ankara: Ertem Yayınları.

Drugli, M. B. ve Larsson, B. (2006). Children aged 4-8 years treated with parent training and child therapy because of conduct problems: Generalisation effects to day-care and school settings. European Child and Adolescent Psychiatry, 15, 392-399.

Gunderson, T. (2004). The use of stres management in combination with parent training: anıntervention study with parents of preschool children. Doktora Tezi, Utah State University, Logan, Utah, USA.

Gürşimşek, I.; Girgin, G.; Ekinci Vural, D. (2006), “5-6 Yaş Çocukları ile Annelerine Verilen Destekleyici Eğitimin Çocukların Gelişimine Etkisinin İncelenmesi” Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sonbahar, Sayı 25, Ankara.

Kaya, Ö. (1994). Annelere verilen eğitimin çocuklarına karşı istenmedik tutumlarına etkisi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.

Kartal. H. (2010). Erken eğitim ve destek programları. Temel Z. F. (Ed.), Ankara, Anı Yayıncılık.

Kılıç, Ç. (2010). Aile eğitim programları ve Türkiye’deki örnekleri.Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 99-111.

Leung, C., Sanders, M. R., Ip, F., & Lau, J. (2006). Implementation of Triple P-Positive Parenting Program in Hong Kong: Predictors of programme completion and clinical outcomes. Journal of Children's Services, 1(2), 4- 17.

Nicholson, B., Anderson, M., Fox, R. ve Brenner, V. (2002). One family at atime: A prevention program for at risk parents. Journal of Counseling and Development. 80 (3), 362-371.

Özdoğan, F. (2006). Türkiye’de uygulanan anne-baba eğitim programları. küreselleşen dünyada, sosyal hizmetlerin konumu hedefleri ve geleceği, Sempozyum Sunum Kitabı, Antalya.

Özgan, H. ve Karadağ, N. (2009). Popüler kültürün yönetim uygulamalarına etkisi bağlamında yönetici görüşleri.Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (28), 187-199.

Poyraz, H. ve Özyürek, A. (2005). Okul öncesi 5-6 yaş çocukların problem davranışları ve ebeveynlerin disiplin yöntemlerinin incelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, (166), 83-97. [Erişim: http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/ 166/index3-ozyurek.htm]. ISSN: 1302-5600.

Sanders, M. R., Ralph, A., Sofronoff, K., Gardiner, P., Thompson, R. ve Dwyer, S. (2008). Every family: A population approach to reducing behavioral and emotional problems in children making the transition to school. Journal of Primary Prevention, 29, 197-222.

Sigel, B. A. (2006). An evaluation of a berief parent training program for ıncreasing parenting knowledge and self-efficacy while ıncreasing approval of nurturing parenting practices and decreasing approval of ıneffective practices. Yüksek Lisans Tezi, Oklahoma State University, USA.

Şahin F. T. ve Özyürek A. (2011). Anne baba eğitimi ve okul öncesinde aile katılımı. İstanbul: Morpa Yayınları.

Şimşek, B. (2007). Erken çocukluk döneminde uygulanan anne destek programının annelerin çocuk yetiştirme tutumları üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Tezel Şahin, F. ve Özyürek A. (2011). Anne baba eğitimi ve okul öncesinde aile katılımı, İstanbul: Morpa Yayınları.

Unesco-Beirut ve Uie. (2003).Literacy and Adult Education in the ARAB World, Regional Report for the CONFINTEA V Mid-Term Review Conference, Bangkok.

Ünlü, S. (1986).İşitme engelli çocukları olan ailelerin uzaktan öğretim ile eğitilmesi.  Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.

Wise Metindoğan, A. (2012). Anne Destek Programı Eğitimlerinin Etki Değerlendirmesi Araştırması. Boğaziçi Üniversitesi. Anne Çocuk Eğitim Vakfı.

Yavuzer H. (2005). Çocuk Psikolojisi. ( 28 Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yavuzer, H. (2010). Ana baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Young, S. L. (2011). Exploring The Relationship Between Parental Self Efficacy And Social Support Systems. Graduate Theses and Dissertations. Paper 11981. Lowa State University. Digital Repository @ Iowa State University. www.acev.org 14/07/2013