AKTİF ÖĞRENME ORTAMLARINDA FEN ÖĞRETMENLERİNİN FEN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Abstract

SCIENCE TEACHERS' ATTITUDES TOWARDS TO SCIENCE TEACHING IN ACTIVE LEARNING ENVIRONMENTS

The purpose of this study was to develop a attitude scale towards science teaching science teachers in active learning environments. General survey model was used in the study. 190 science teachers participated to the scale development stage and 230 teachers participated to the application stage of the study from 5 different countries. Both exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis. As a result of the exploratory factor analysis, it was found out that the questionnaire consisted of a single factor and 19 items, and as a result of the confirmatory factor analysis, it was found out that the questionnaire had satisfactory fit indexes. In addition, the results showed that the Cronbach Alpha coefficient of the questionnaire was .98 and the variance explained 80.7%. As a result of the implementation phase of the study, science teachers' science attitudes scale points average in active learning environments showed significant difference in terms of their age and gender variables.

Keywords: Science teaching, attitude, active learning, scale development.

ÖZET

Bu çalışmanın amacı, aktif öğrenme etkinliklerine dayalı öğretim programlarını uygulayan fen öğretmenleri için fen öğretimine yönelik tutum ölçeği geliştirmek ve geliştirilen ölçeğin uygulamasını yapmaktır.  Beş farklı ülkeden katılımcının yer aldığı çalışmanın ölçek geliştirme aşamasında 190, uygulama aşamasında ise 230 fen öğretmeni katılmıştır. Fen öğretimine yönelik tutum ölçeğinin faktör yapısını belirleyebilmek için hem açımlayıcı faktör analizi hem de doğrulayıcı faktör analizi teknikleri kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin tek faktörden ve 19 maddeden oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Tek faktörlü ölçek üzerinde doğrulayıcı faktör analizi tekniği uygulanmış ve ölçeğin yeterli uyum indekslerine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ölçeğin Cronbach alpha katsayısı .98 olduğu ve varyansın %80.7 sini açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Geliştirilen ölçeğin uygulama aşaması sonucunda, fen öğretmenlerinin aktif öğrenme ortamlarında fen öğretimine yönelik tutum puanlarının cinsiyetleri ve yaşları bakımından anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.

Anahtar sözcükler: Fen öğretimi, tutum, aktif öğrenme, ölçek geliştirme.

KAYNAKÇA

Acar, B. (2008). Lise Kimya “asitler ve bazlar” konusunda yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir

Açışlı , S., Altun, Y. S., &Yılmaz, Z. A. , Fen Bilgisi öğretmen adaylarının fizik dersine karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş sözlü bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde, Türkiye.

Akkurt, N. D. (2007). Aktif öğrenme tekniklerinin lise birinci sınıf öğrencilerinin ekoloji ve çevre kirliliği konusunu öğrenme başarılarına ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Gazi Üniversitesi, Ankara

Bajomi, I., Berényi, E., Neumann, E., &  Vida, J. (2009). The Reception of PISA in Hungary ‘‘Retrieved from http://www.knowandpol.eu/fileadmin/KaP/content/Scientific_reports/Orientation3/PISA.WP12.Hungary.pdf’’

Bandiera, M., & Bruno, C. (2006). Active/Cooperative learning in schools. Journal of Biological Education, 40, 130-134. Doi:10.1080/00219266.2006.9656030

Beegle, J., & Coffe, D. (1991). Accounting instructors' perceptions of how they teach versus how they were taught. Journal of Education for Business,  67(2), 90-94. doi:10.1080/08832323.1991.10117524

Biggs, J. (2003). Teaching for quality learning at university. Buckingham: Society for Research into Higher Education and Open University pres.

Birişçi, S., Metin, M., & Demiryürek G. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayar ve İnternet Kullanmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Artvin İli Örneği, Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 2(4).

Bócz, T.K., Bükki, E., & Fekete, L.V. (2007). Skills and competences development and innovative pedagogies in Hungary. Refennet: Macaristan.

Bonwell, C. C., & Eison, J. A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom. ERIC Clearinghouse on Higher Education, Document No. ED 340 272.

Borg, W. R., & Gall, M. D. (1989). Educational research: An introduction (5th ed.). New York, NY: Longman.  

Buchberger, F. (2001). Active Learning in Powerful Learning Environments.  ‘‘Retriwed from http://www.palinz.ac.at/team/homepage/BuchbergerF/01%20FB%20Activec.pdf’’

Burbach, M. E., Matkin, G. S., & Fritz, S. M. (2004). Teaching critical thinking in a introductory leadership course utilizing active learning strategies: a confirmatory study. College Student Journal, 38(3), 482-493

Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, 470-483.

Carbonaro, A. (2003). Personalization mechanisms for active learning in a distance learning system. International Conference on Simulation and Multimedia in Engineering Education, ICSEE’03, Florida,USA

Carin, A. A., Bass, J. E., &  Hall, M. P. (2001). Teaching Science As Inquıry. New Jersey: Upper Saddle River Publicatıon

Chickering, A. & Gamson, Z. F. (1987). Seven Principles For Good Practice. AAHE Bulletin 39: 3-7. ‘‘Retriwed from http://www.unm.edu/~oset/UsingActiveLearning.html’’

Cook, E. D., & Hazelwood, A. C. (2002). An Active Learning Strategy Fort He Classroom- “Who Wants To Win … Same Mini Chips Ahoy?. Journal of Accounting Education. 20, 297-306. doi: 10.1016/S0748-5751(02)00012-X.

Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının fene ve fen öğretimine yönelik tutumları ile bazı fen kavramlarını anlama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu

Çelik, S., & Bayrakçeken, S. (2012). The Influence of an Activity-Based Explicit Approach on the Turkish Prospective Science Teachers’ Conceptions of the Nature of Science. Australian Journal of Teacher Education. 37(4), 75-95.

Çelik, H. E., & Yılmaz, V. (2013). Yapısal Eşitlik Modellemesi Temel Kavramlar-Uygulamalar- Programlama. Ankara: Anı Yayıncılık

Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010), Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPP ve LISREL Uygulamaları (1. Baskı), Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Dearn, J. M. (1996). Facilitating Active Learning in Introductory Science Classes. Different Approaches: Theory and Practice In Higher Education. Proceedings HERDSA Conference. Perth. Western Australia. ‘‘Retriwed from http://www.herdsa.org.au/confs/1996/dearn.html’’

Demirbaş, M., & Yağbasan, R. (2004). Fen bilgisi öğretiminde iç görüsel öğrenmeyi gerçekleştiren öğrencilerdeki bilgilerin kalıcılığı üzerine bir araştırma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sözlü bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.

Demirci, C. (2003). Etkin Öğrenme Yaklaşımının Erişiğe Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25, 38-42.

Demirel, Ö. (2001) Planlamadan Değerlendirmeye Öğrenme Sanatı. Ankara. Pegem A Yayıncılık

Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana

Düztepeliler, Z. (2006). İngilizce öğretmenlerinin derse başlamada etkin öğrenme stratejilerini uygulama durumları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (3), 211-216.

Neumann, E., Kiss, A., Fejes, I., Bajomi, I. Berényi, E., Biró, Z. A., & Vida, J. (2012). The Hard Work of Interpretation: the national politics of PISA reception in Hungary and Romania, European Educational Research Journal. 11(2), 227 242

Euge`ne, C. (2006). How To Teach At The University Level Through An Active Learning Approach? Consequences For Teaching Basic Electrical Measurements. Measurement. 39(10). 936-946

Felder, R. M., & Brent, R. (1996). Navigating the Bumpy Road to Student-Centered Instruction. College Teaching. 44(2), 43-47.

Fletcher, G. J., Simpson, J. A., & Thomas, G. (2000). The measurement of perceived relationship quality components: A confirmatory factor analytic approach. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 340-354. doi: 10.1177/0146167200265007

Fletcher, S. (2005). Review of ‘engaging students in active learning: case study in geography, environment and related disciplines. Journal of Geography in Higher Education, 29(2), 313-314. 10.1080/03098260500130684

Field, A. (2000). Discovering Statics Using SPSS for Windows. London: Sage Publication

Fink, L. B. (1999). A model of active learning. “Retriwed from www.hanolulu.hawai.edu/intraret/committes/FacDev/guide6k/teachtip/active.htm”

Gedeon, R. (1997). Enhancing a Large Lecture with Active Learning. Research Strategies, 15(4). 331-309. doi: DOI: 10.1016/S0734-3310(97)90018-5

Genç, H., Deniş, H., & Demirkaya, H. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi öğretimi dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2), 133-149.

Gökçe, E. (2004). İlköğretimde Aktif Öğrenme Sürecine İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı:1

Griffiths, Y., & Ursick, K. (2004). Using Active Learning to Shift Habits of Learning in Health Care Education. Internet Journal of Allied Health Sciences and Practice. 2(2). ‘‘Retriwed from http://ijahsp.nova.edu/articles/Vol2num2/Griffiths%20-%20Active.html’’

Gülbahar, Y., & Büyüköztürk, Ş. (2008). Değerlendirme Tercihleri Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Adaptation of Assessment Preferences Inventory to Turkish. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi  35, 148-161.

Hamurcu, H., & Özyılmaz, G.  (2001). Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji derslerine yönelik tutumları ve fen eğitimine yansımaları. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumunda sunulmuştur. İstanbul

Hançer, H. (2006). Fen ve teknoloji eğitimi., Ö. Taşkın, Ö. Koray (Editörler). Fen ve Teknoloji Öğretimi. Birinci Baskı. İstanbul: Arı Matbaacılık, ss. 33-58.

Hazari, S., Brown, C. O., & Rutledge, R. (2013). Investigating Marketing Students’ Perceptions of Active Learning and Social Collaboration in Blogs. Journal of Education for Business. 88(2), 101-108. doi: 10.1080/08832323.2011.654141

Istrate, O., Noveanu, G., & Smith, T. M. (2006). Exploring Sources of Variation in Romanian Science Achievement. Prospects, 36(4), 475-496.

İnönü, Y. (2006). Tarih öğretmenlerinin yansıtıcı öğretmen özelliklerine sahiplik düzeyi (Van örneği).( (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.

Jayawardana, C., Hewagamage, K. P., & Hirakawa, M. (2001). Personalization tools for active learning in digital libraries. The Journal of Academic Media Librarianship, 8(1), 1-19.

Jones, B.G., Valdez, G., Nowakowski, J., & Rasmussen, C. (1994). Meaningful, Engaged Learning. “Retriwed from www.learner.org/channel/workshops/socialstudies/session6/explore.html”

Jöreskog, K.G., and Sörbom, D. (1993). LISREL 8. User’s reference guide. Chicago, IL: Scientific Software

Kambouri, M. (2012). The Educational System in Cyprus. WIEGA, 5, 57-67

Karamustafaoğlu, S., Üstün, A., & Kandaz, U. (2004). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Fen   ve Doğa Etkinliklerini Uygulayabilme Düzeylerinin Belirlenmesi. H.Atılgan ve İ. Çınar (Editör). XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri Kitabı, (s.346-347). Ankara: PegemA Yayıncılık.

Kelloway, E. K. (1998). Using LISREL for structural equation modeling: A researcher’s guide.Thousand Oaks, CA: Sage.

Machemer, P. L., & Crawford, P. (2007). Student Perceptions of Active Learning in a Large Cross-Disciplinary Classroom. Active Learning in Higher Education. 8(1), 9-30. 10.1177/1469787407074008

Mattson, K. (2005). Why “Active Learning” Can Be Perilous to the Profession. Academe. 91(1). 23-26.

McKinney, K. (2004). Learning in sociology: Successful majors tell their story. Journal of Scholarship of Teaching and Learning, 4, 15-24

Minger, M. A., & Simpson, P. (2006). The impact of a standars-based science course for preservice elementary teachers on teacher attitudes toward science teaching. Journal of Elementary Science Education, 18(2), 49-60. doi: 10.1007/BF03174687

Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Minnich, C. A., Stanco, G. M., Arora, A., Centurino, V. A. S.,  & Castle, C. E. (Eds.). (2012). TIMSS 2011 encyclopedia: Education policy and curriculum in mathematics and science (Vols. 2 ). Chestnut Hill, MA: TIMSS ve PIRLS International Study Center, Boston College

Norman, G. (2004). What’s the Active Ingredient in Active Learning? Advances in Health Sciences Education, 9, 1-3.

Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (5. Baskı) Eskişehir: Kaan Kitapevi

Özkan, Ö., Tekkaya C., &  Çakıroğlu J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen  kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V.  Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi bildiriler kitabı 1300-1304, Cilt II.Ankara

Palmer, H. D. (2002), Factor contrubuting to attitude exchange amongst preservice elementary teachers, Science Education, 86 (1), 122-138.

Pepper, K., Blackwell, S., Monroe, A., & Coskey, S. (2012). Transfer of Active Learning Strategies from the Teacher Education Classroom to PreK-12th Grade Classrooms. Current Issues in Education, 15(3), 1-23.

Prostko, J. (1993). Speaking of teaching. Stanford University Newsletter on Teaching,  5(1), 1-4

Pundak, D., Herscovitz, O., and Shacham, M. (2010). Attitudes of Face-to-Face and e-Learning Instructors toward “Active Learning. European Journal of Open, Distance and E-Learning. “Retriwed from http://www.eurodl.org/?p=current&article=412 adresinden 24 Mart 2013’de alınmıştır.’’

Ramsden, P. (2003). Learning to Teach in Higher Education. (İkinci Baskı). London: Routledge Falmer. “Retriwed from http://site.ebrary.com/lib/nigde/docDetail.action?docID=10060866’’

Risemberg R., & Zimmerman B. J. (1992). Self-Regulated Learning In Gifted Students. Roeper Review. 15(2): 98-101. doi: 10.1080/02783199209553476

Saracaloğlu A.S. ,Yenice N., & Gencel İ.E. (2009). Fen Öğretimine Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Özel Sayı ,17 ,4 ,113-126

Sarıkaya, H. (2004). Preservice elementary teachers’ science knowledge, attitude toward science teaching and their efficacy beliefs regarding science teaching. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Schneider R. M., Krajcik, J., Marx, R. W., & Soloway, E. (2001). Performance Of Students In Project-Based Science Classrooms On A National Measure Of Science Achivement. Journal of  Research Teaching In Science Teaching. 39(5). 410-412

Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Seeler, D. C., Turnwald, K. H., &  Bull, K. S. (1994). From Teaching to Learning. Journal of Veterinary. Medical Education. 21(1).

She, H.C., & Fisher, D. (2002). Teacher communication behaviour and its association with students’ cognitive and attitudinal outcomes in science in Taiwan. Journal of Research in Science Teaching, 39, 63-78

Silberman, M. (1996). Active Learning 101 Strategies to Teach Any Subject. Massachusetts: Allyn ve Bacon.

Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

Sönmez, S. (2007). Preschool teachers’ attitudes toward science and science teaching, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Sülün, Y., Kozcu-Çakır, N., Şenler, B., &  Çil. E. (2006). İlköğretim Fen Bilgisi Dersinde Buluş Yoluyla Öğretimin Öğrenci Başarısına Etkisinin Belirlenmesi (Muğla Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(1):51-61

Stewart, A. C., Houghton S. M. and P. R. Rogers (2012). Instructional Design, Active Learning and Student Performance: Using a Trading Room to Teach Strategy. Journal of Management Education. 36(6), 753-776. doi: 10.1177/1052562912456295

Tatar, N., Akpınar, E., Yıldız, E., Ergin, Ö. (2009). A Study on Developing a Self Efficacy Scale towards Science and Technology. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 263-280

Tekbıyık, A., & İpek, C. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Bilimlerine Yönelik Tutumları Ve Mantıksal Düşünme Becerileri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 102-117.

Tekkaya, C., & Çakıroğlu, J. (2002), Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz yeterlik inançları, V. Fen ve Matematik Kongresinde sözlü bildiri olarak sunulmuştur, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara

ThomThompson, C. L., & Shrigley, R. L. (1986). What research says: Revising the science attitude scale. School Science and Mathematics, 86(4), 331-343

Türkmen, L., &  Bonnstetter, R. (1999). A study of turkish preservice science teachers attitudes toward science and science teaching. Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Boston, MA.

Türkmen, L. (2002). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Fen Bilimleri ve Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 218-228.

Türkmen, L. (2008). Sınıf Öğretmenliği Programında Öğrenim Gören Birinci Sınıf Düzeyinden Dördüncü Sınıf Düzeyine Gelen Öğretmen Adaylarının Fen Bilimlerine ve Öğretimine Yönelik Tutumları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16, 91-106.

Wang, L. C. C., & Morgan W. R. (2008). Student Perceptions of Using Instant Messaging Software to Facilitate Synchronous Online Class Interaction in a Graduate Teacher Education Course. Journal of Computing in Teacher Education. 25(1), 15-21. doi 10.1080/10402454.2008.10784604

Welsh, A. J. (2012). Exploring Undergraduates’ Perceptions of the Use of Active Learning Techniques in Science Lectures. Journal of College Science Teaching. 42(2), 80-87.

Wilke, R. R. (2003). The Effect of Active Learning on Student Characteristics in Human Physiology Course for Nonmajors. Advance in Physiology Education. 27(4), 207-223.