ÇOK BOYUTLU KIRILGANLIK ÖLÇEĞİ: GELİŞTİRİLMESİ, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Abstract

MULTIDIMENSIONAL FRAGILITY SCALE: DEVELOPMENT, VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

The aim of the research is to develop the Multidimensional Fragility Scale, to examine the validity and reliability of the scale. The study was carried out on 300 students. In the Exploratory Factor Analysis study used to determine the construct validity of the scale, a structure that explains 50% of the total variance of the scale was reached. When Exploratory Factor Analysis findings are analyzed, it is seen that a total of 15 items were collected under 3 factors. The factors obtained were named as Academic Relations, Romantic Relationships and Friendship Relationships. Rejection Sensitivity Scale (RDS) was used to test the criterion validity of the Multidimensional Fragility Scale. As a result of the analysis, it was concluded that the scores obtained from the Multidimensional Fragility Scale and the Rejection Sensitivity Scale were related to .53 (p <.001) level. Internal consistency coefficient in reliability research; It was found to be .76 for Academic Relations sub-dimension, .76 for Romantic Relations sub-dimension and .60 for Friendship Relations sub-dimension. Correlation value of .70 (p <.001) was obtained in the Test-Retest reliability study performed at 2-week intervals. Finally, in the item total analysis, it was concluded that the expressions were related to the total score between .27 and .52 (p <.001). Based on these findings, it can be stated that the Multidimensional Fragility Scale is a reliable and valid measurement tool that can be used in the field of psychology and education.

Keywords: Fragility, multidimensional fragility scale, validity, reliability

Öz

Araştırmanın amacı Çok Boyutlu Kırılganlık Ölçeği’ni geliştirmek, ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Çalışma 300 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini saptamak amacıyla kullanılan Açımlayıcı Faktör Analizi incelemesinde ölçeğin toplam varyansının %50’sini açıklayan bir yapıya ulaşılmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi bulgusuna bakıldığında, toplam 15 madde 3 faktör altında toplandığı görülmektedir. Elde edilen faktörler Akademik İlişkiler, Romantik İlişkiler ve Arkadaşlık İlişkileri olarak adlandırılmıştır. Çok Boyutlu Kırılganlık Ölçeği’nin ölçüt geçerliğini test etmek için Reddedilme Duyarlığı Ölçeği (RDÖ) kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda Çok Boyutlu Kırılganlık Ölçeği ile Reddedilme Duyarlığı Ölçeği’nden alınan puanlar ile arasında .53 (p<.001) düzeyinde ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Güvenirlik araştırmasında iç tutarlık katsayısı; Akademik İlişkiler alt boyutu için .76, Romantik İlişkiler alt boyutu için .76 ve Arkadaşlık İlişkileri alt boyutu için ise .60 bulunmuştur. Ölçeğin 2 hafta arayla yapılan Test-Tekrar Test güvenirlik çalışmasında .70 (p<.001) korelasyon değeri elde edilmiştir. Son olarak madde toplam analizinde, ifadelerin .27 ile .52 (p<.001) toplam puan ile ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgulardan yola çıkarak Çok Boyutlu Kırılganlık Ölçeği’nin psikoloji ve eğitim alanında kullanılabilecek, güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Terimler: Kırılganlık, çok boyutlu kırılganlık ölçeği, geçerlik, güvenirlik

KAYNAKÇA

Aday, L.A. (2002). At Risk in America: The Health and Health Care Needs of Vulnerable Populations in the United States. John Wiley ve Sons. Vol. 13, 1-371.

Arslan, G. (2015). Psikolojik İstismar Ölçeği (PİÖ) geliştirme çalışması: Ergenlerde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 727-738.

Beck, A.T. (2002). Cognitive Models of Depression. Clinical Advances in Cognitive Psychotherapy: Theory and Application, 14(1), 29-61.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Crawford, E., Wright, M.O. and Masten, A.S. (2006). Resilience and Spirituality in Youth. The Handbook of Spiritual Development in Childhood and Adolescence, 355-370.

Creswell, J. W. (2012). Educational research : planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. USA: Pearson Education Inc.

Downey, G. and Feldman, S. (1996). Implications of rejection sensitivity for intimate relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 5, 1327-1343.

Dykman, B.M. and Johll, M. (1998). Dysfunctional Attitudes and Vulnerability to Depressive Symptoms: A 14-Week Longitudinal Study. Cognitive therapy and research, 22(4), 337-352.

Erözkan, A. (2004). Romantik ilişkilerde reddedilmeye dayalı incinebilirlik bilişsel değerlendirme ve başaçıkma. Basılmamış Doktora Tezi, KTÜ-SBE, Trabzon.

Gökçakan, Z. ve Gökçakan, N. (2005). Depresyonda Bilişsel Terapi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 91-101.

Gudjonsson, G.H. (2010). Psychological vulnerabilities during police interviews. Why are they important? Legal and Criminological Psychology, 15, 161-175.

Huebner, D.M., Kegeles, S.M., Rebchook, G.M., Peterson, J.L., Neilands, T.B., Johnson, W. D. and Eke, A.N. (2014). Social oppression, psychological vulnerability, and unprotected intercourse among young Black men who have sex with men. Health Psychology, 33(12), 15 68.

Ingram, R.E. (2003). Origins of Cognitive Vulnerability to Depression. Cognitive Therapy and Research, 27(1), 77-88.

Ingram, R.E. and Price, J.M. (Eds.). (2010). Vulnerability to Psychopathology: Risk across the Lifespan. Guilford Press.

Mongrain, M. and Blackburn, S. (2005). Cognitive Vulnerability, Lifetime Risk, and the Recurrence of Major Depression in Graduate Students. Cognitive Therapy and Research, 29(6), 747-768.

Monroe, S.M. and Simons, A.D. (1991). Diathesis-Stress Theories in the Context of Life Stress Research: Implications for the Depressive Disorders. Psychological bulletin, 110(3), 406.

Rogers, A.C. (1997). Vulnerability, Health and Health Care. Journal of advanced nursing, 26(1), 65-72.

Scanlon, A. and Lee, G. ( 2007). The use of the term vulnerability in acute care: why does it differ and what does it mean? Austrlian Journal of Advance Nursing, 24(3) 54-59.

Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesiyle SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

TDK. (2017), kırılganlık, 10 Mayıs 2020 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.

Uysal, R. (2015). Social Competence and Psychological Vulnerability: The Mediating Role of Flourishing. Psychological Reports: Relationships ve Communications, 117 (2), 554-565.