KIZ ÇOCUKLARININ ORTAÖĞRETİMDE OKULLAŞMA ORANLARINA ETKİ EDEN NEDENLERE İLİŞKİN ALGILARI

Abstract

PERCEPTIONS OF GIRLS RELATED TO THE REASONS THAT AFFECT SCHOOLING RATES IN SECONDARY EDUCATION

This research is a descriptive and predictive study carried out comparatively in which perceptions of girls related to the reasons that affect schooling rates in elementary school have been tried to be determined according to the socio-economic variables. The research has been carried out with the participation of totally 179 girls from Erzincan province center and Siirt province Kurtalan district area. The research data has been acquired using “Girls Secondary Education Schooling Variables Scale” developed by the researcher himself. During the process of developing the scale, a comprehensive literature analysis related to the variables that affect schooling rates of the girls was performed. Evaluation of academicians has been applied for the purpose of analysis in terms of content validity of scale items created as result of the literature review; moreover, preapplication has been implemented. Principal components analysis was performed with Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Barlett Tests upon the data acquired at the end of the pre-application; and also Varimax Rotation Method. As result of the performed analysis, it has been noticed that the scale was a 2-factor valid and reliable assessment instrument. According to the research results, it has been understood that the reasons that affect schooling rates of girls in secondary education negatively were about the process of elementary education. Girls’ not passing to the examination of the required secondary education school has been considered as a variable that affect their continuing to education after elementary education. 

Keywords: equality of opportunity and chance in education, girl, secondary education, schooling rate, schooling obstacle.

ÖZET

Bu araştırma, kız çocuklarının ortaöğretimde okullaşma oranlarına etki eden nedenlere ilişkin algılarının sosyo-ekonomik değişkenlere göre belirlenmeye çalışıldığı, karşılaştırmalı türden betimsel ve yordayıcı bir çalışmadır. Araştırma, Erzincan İli Merkez ve Siirt İli Kurtalan İlçelerinden toplam 179 kız çocuğunun katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri araştırmacı tarafından geliştirilen “Kız Çocukları Ortaöğretim Okullaşma Değişkenleri Ölçeği” ile elde edilmiştir.  Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde kız çocuklarının okullaşma oranlarına etki eden değişkenlere ilişkin geniş kapsamlı bir alanyazın taraması yapılmıştır. Alanyazın taraması sonucu oluşturulan ölçek maddelerinin kapsam geçerliği açısından incelenmesi amacıyla akademisyen değerlendirmelerine başvurulmuş; ayrıca ön uygulamaya gidilmiştir. Ön uygulama sonucu elde edilen veriler üzerinde Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Barlett Testi ile Temel Bileşenler Analizi yapılmış; ayrıca Varimax Dik Döndürme Yöntemi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucu ölçeğin 2 faktörlü geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre kız çocuklarının ortaöğretimde okullaşma oranlarını olumsuz yönde etkileyen en önemli nedenlerin ilköğretim sürecine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Kız çocuklarının istenilen ortaöğretim okulunu kazanamamış olmaları, onların ilköğretim sonrası öğrenimlerine devamını engelleyen bir değişken olarak görülmektedir.

Anahtar Sözcükler: eğitimde fırsat ve imkân eşitliği, kız çocuğu, ortaöğretim, okullaşma oranı, okullaşma engeli.

KAYNAKÇA

Aile ve Sosyal  Araştırmalar Genel Müdürlüğü.  (2009). Aile eğitim  programı.  İstanbul: Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.

Aydagül, B. ve Şaşmaz, A. (2009). Eğitimde eşitlik politika analizi ve öneriler. ERG EğitimReformu Girişimi Raporları, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi. İstanbul: Yelken Basım.

Aylar, E. (2007). Lise öğrencilerinin eğitimsel eşit(siz)liğe ilişkin kavrayışlarının çözümlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Politikası Anabilim Dalı.

Balcı, A. (2008). Etkili okul okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma (4. baskı).            Ankara: Pegem Akademi.  

Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler (7. Baskı). Ankara:                     Pegem Akademi.

Başargan, N. H. ve Kümbül, B. (2002). Çalışan çocuk  sorununa  aileleri  açısından  bir  bakış İzmir ili örneği (ss. 139-160). Çalışan Çocuklar Semineri 29-31 Mayıs 2001 Ankara, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ve Uluslararası Çalışma Örgütü-ILO. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.

Baştürk, R. (2010). Bütün yönleriyle SPSS örnekli nonparametrik istatistiksel  yöntemler. Ankara: Anı Yayıncılık.

Buyruk, H. (2008). Eğitimde yaşanan toplumsal eşitsizliklere ilişkin biyografik bir araştırma. Yayımlanmamış Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Ekonomisi ve Planlaması Programı.

Commission  of   the  European  Communities.  (2011).  Commission  staff working document progress towards the common European objectives in education and training indicators and benchmarks 2010/2011. Commission of the European Communities, this publication is based on document SEC (2011) 526. Belgium: Brussels.  

Dilli, C. (2006). Zorunlu eğitim çağında bulunan kız  çocuklarının   okula gitmeme  nedenleri (Şırnak ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat  Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı.

Dimbisso,   T.   S.   (2009).   Understanding   female  students’  academic    performance:   an exploration of the situation in south nations nationalities and peoples regional state Ethiopia. Masters of Arts in Development Studies Public Policy and Management (PPM). The Netherlands: The Hague.

DPT.  (2009).  Dokuzuncu  kalkınma planı  2007-2013  eğitim: okul öncesi ilk ve  ortaöğretim özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara: T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.  

East Asia and Pacific Regional UNGEI. (2009). What’s  the  difference?   confronting  factor that affect gender equality in education. East Asia and Pacific Regional UNGEI c/o UNICEF East Asia and Pacific Regional Office. Bangkok: Thailand.

Eğitim Reformu Girişimi. (2010). PISA 2009 sonuçlarına ilişkin değerlendirme: Eğitim Reformu Girişimi Bilgi        Notu. İstanbul: Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi.

European Commission. (2011). Commission  staff  working  document  progress  towards  the common european objectives in education and training ındicators and benchmarks 2010/2011. Commission of the European Communities: This publication is based on document SEC (2011) 526.ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/.../report _en.pdf  Retrieved on 17 December-2011.

Hutter, M. (1997). The changing family. New Jersey: Prentice Hall.

Gönenç, M., Ayhan, N. ve Bakır, M. A. (2002). Kız çocuklarının eğitim haklarından tam  olarak yararlanamaması ve ev işlerinde çalıştırılması (ss. 258-276). Çalışan Çocuklar Semineri 29-31 Mayıs 2001 Ankara, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ve Uluslararası Çalışma Örgütü-ILO. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.

Gümüş, A. (2006). İlköğretim okulları il merkezleri Türkiye taraması. Ankara: Eğitim Sen. 

Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16, 1, 49-71.

Kelly, D. M. (2009). Evaluating financial ıncentives for girls’ educatıon: evidence from a natural experiment in Tamil Nadu, India. A Thesis submitted to the Graduate School of Arts & Sciences at Georgetown University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Public Policy in the Georgetown Public Policy Institute. USA: Washington DC.

Mercan, P. (2010). Perceptions of parents regarding girls’ education-sivas case. Unpublished Master Thesis: Ankara: The Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University.

Özbaş,   M.   (2009).   İlköğretim   okulu    yöneticilerinin    okul-aile    ilişkileri    konusunda yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özbaş, M. (2010). İlköğretim okullarında öğrenci devamsızlığının nedenleri. Eğitim ve Bilim, 35, 156, 32-44.

Özbaş,  M.  (2011). İlköğretim  okullarının  sosyo-ekonomik  açıdan  dezavantajlı   özelliklere sahip öğrenci ailelerinin eğitim ihtiyaçlarını karşılama düzeyine ilişkin veli algıları (ss. 257-275). EYFOR II. Eğitim Yönetimi Forumu 2023’e Doğru Eğitim Liderliği. EYUDER Eğitim Yöneticileri ve Uzmanları Derneği 22 Ekim 2011 Başkent Öğretmenevi-Ankara. www.eyuder.org Erişim Tarihi 29 Nisan 2012 

Özbaş, M. (2012a). Student and parental perceptions on meeting the educational  needs of  the disadvantaged students in the primary schools. Educational Research, 3 (3), 311-319.

Özbaş, M. (2012b).  Students’  perceptions related to  equality of chance  and  opportunity   in secondary education  according to school types. American International Journal of Contemporary Research, 2 (4), 75-84.

Schultz, T. P. (2002). Why governments should ınvest more to educate girls. World             Development, 30 (2), 207–225.

Silova, I. &  Mango, C. (2004). Gender equity unmasked: revisiting  democracy, gender,  and education in post-socialist central/southeastern Europe and the former Soviet  Union.  Comparative Education Review, 48  (4), 417-442.

Şahin,  H. (1999). Erciyes Üniversitesi öğrencilerinin eğitimsel ve sosyo ekonomik kökenleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Tomul, E. (2008). Türkiye’de ailenin sosyo-ekonomik özelliklerinin eğitime katılım        üzerinde göreli       etkisi.      Eurasian Journal of Educational Researcah, 30, 153-168.

Toprakçı, E., Bozpolat, E., Yücel, H., Yıldız, H., Dağdeviren, İ.  ve Ersoy, M.  (2011). Özellikle kız çocuklarının ortaöğretimde okullaşmlarını etkileyen faktörler (Sivas ili örneği). Sivas İl Özel İdaresi TR08H2.01-02/038- Özellikle Kız Çocuklarının          Okullaşmasının Artırılması Hibe Programı Prensesim Projesi. 

Türk Eğitim Derneği. (2008). Ortaöğretime geçiş sistemi sorunlar ve çözüm önerileri. Türk         Eğitim     Derneği   Genel Merkezi, Ankara. 

UNESCO. (2006). Getting girls out of work and into school: brief policy.  UNESCO Asia and    Pacific Regional Bureau for Education. Bangkok: Thailand.

UNESCO. (2010).  Why  gender  equality  in  basic  education  in  Pakistan?  United  Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Islamabad: UNESCO Office, Serena Business Complex. 

Wallace-Bruce, N. L. A. (2010). Assessment of factors affecting female participation in senior high school education in Ghana: A case study of Asunafo North and Sunyani Municipalities and Kumasi metropolitan area. Master of Science the School of Graduate Studies, Ghana: Kwame Nkrumah University of Science and Technology, in Development Policy and Planning Department of Planning College of Architecture and Planning.

Wang, D. B. (2004). Family background factors and mathematics success: a comparison of Chinese and US students. Educational Research, 41, 40-54. 

Zobar, A. (2006).  Ailelerin  ve  öğrencilerin   lise  seçimlerini  etkileyen faktörler  (Ankara ili Çankaya ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.