KANSERSİZ BİR YAŞAM TARZI OLUŞTURMA AÇISINDAN ORTA ÖĞRETİM (ORTA VE LİSE) FEN DERSLERİNİN KATKISI

Abstract

CONTRIBUTION OF SECONDARY EDUCATION (MIDDLE AND HIGH) SCIENCE CLASSES IN TERMS OF ACQUARING A CANCER FREE LIFE STYLE

Cancer constitutes the largest percentage in terms of incidance and cancer related deaths. Prevention of the disease is still the best solution to this publik health problem. Cancer education programs that increase the awareness of risk factors and encourage healthy life styles througout the population, are thought to be the most fundamental initiatives. Implementing these programs at schools and using the link between the students and the families would expand the knowledge through wider societies. Therefore school centered cancer prevention education programs could be more effectively spreaded and most importantly, have an improved impact on longterm behavioral changes. In this article, information is given on the biology of cancer, epidemyology, prevention, cancer education programs in other countries are analysed and adaptability to Türkish National Education Ministry education program has been discussed.

Keywords: Cancer, prevention programs, risk factors, science education, biology education.

Özet

Kanser tüm dünyada, hastalığa yakalanma ve hastalığa bağlı ölüm açısından en yüksek oranı oluşturmaktadır. Kanserin önlenmesi, bu halk sağlığı probleminin en iyi çözümü olarak gösterilmektedir. Risk faktörlerinin farkındalığını artıran ve toplumun genelinde sağlıklı yaşam biçimlerini teşvik eden kanser eğitim programları ise kanserin önlenmesinde en temel girişimler olarak düşünülmektedir. Bu programların okullarda uygulanması ile, öğrenciler ve aileler arasındaki bağ kullanılarak toplumun büyük bir kesimine yayılması mümkündür. Dolayısı ile okul merkezli kanser önleme eğitim programları büyük topluluklara daha verimli bir biçimde yayılabilir, daha da önemlisi uzun vadeli davranışsal değişimler üzerinde gelişmiş bir etkiye sahip olabilir. Bu makalede, kanser biyolojisi, yaygınlığı, sebep ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verilmiş, dünyada uygulanan kanser eğitim programları incelenmiş ve Milli Eğitim Bakanlığı eğitim programına uyarlanabilirliği tartışılmıştır.

Anahtar kelimeler: Kanser, önleme programları, risk faktörleri, fen bilgisi eğitimi, biyoloji eğitimi.

Referanslar

Barros, A., Moreira, L., Santos, H., Ribeiro, N., Carvalho, L., Santos-Silva, F. (2014). "Cancer--Educate to Prevent"--high-school teachers, the new promoters of cancer prevention education campaigns. PLoS One.  9;9(5), 66-72.

Braaten, K. ve Laufer, M. (2008). Human Papillomavirus (HPV), HPV-Related Disease, and the HPV Vaccine. Rev Obstet Gynecol., 1(1), 2–10.

Cancer Prevention & Early Detection Facts & Figures (2015). Atlanta, Ga: American Cancer Society.

Cardinal principles of secondary education: A report of the Commission on the Reorganization of Secondary Education (1918). National Education Association of the United States. Commission on the Reorganization of Secondary Education. p. 35 Government Printing Office, Washington, DC

Cell Biology and Cancer: The full teachers guide. (2012). NIH Publication, No. 10-4646.

Chang, S. ve Collie, C.L. (2009). The future of cancer prevention: will our workforce be ready? Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 18(9) 2348-2351.

Colditz, G.A., Wei, E.K. (2012). Preventability of cancer: the relative contributions of biologic and social and physical environmental determinants of cancer mortality. Annu Rev Publ Health. (33), 137-56.

Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks. (2009) World Health Organization.

Hanahan, H. and Weinberg, R. (2000) Hallmarks of Cancer. Cell(100), 57–70.

İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara 2013.

Jemal, A., Bray, F., Center, M.M., Ferlay, J., Ward, E. ve ark. (2011) Global cancer statistics. CA-Cancer J Clin. 61(2), 69- 90.

Joura, E. A., Giuliano, A. R., Iversen, O. E., Bouchard, C. ve ark. (2015). A 9-valent HPV vaccine against infection and intraepithelial neoplasia in women. N Engl J Med. 372(8), 711-23

Mason, M. (2000). Teachers as critical mediators of knowledge. J Philos Educ 34(2), 343–352.

Mayer, A.B., Smith, B.J., McDermott, R.J. (2011). Health Education: Always Approved but Still Not Always on Schools’ Radar. Am J Health Educ. 42(6), 349-359.

McKenzie, J.F., Neiger, B.L., Smeltzer, J.L. (2013). Planning, Implementing & Evaluating Health Promotion Programs. A Primer. 6th edition, Pearson, 5–6.

Mellstedt, H. (2006). Cancer initiatives in developing countries. Ann Oncol. 17(suppl 8), viii24-viii31.

Moore, S.C. et al. (2016). Leisure-time physical activity and risk of 26 types of cancer in 1.44 million adults. JAMA Internal Medicine, 176(6), 816-825.

Ortaöğretim Biyoloji Dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara 2013.

Rabier ,J.R. (1989). European Survey About Teachers and Cancer Prevention. ICPSR09407-v1Ann Arbor, MI: Inter-university Consortium for Political and Social Research [distributor].

Ryan, R.M., Deci, E.L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions, Contemp Educ Psychol, 25, 54–67.

Sener, S.F., Grey, N. (2005). The global burden of cancer. J. Surg. Oncol(98), 1–3.

Türkiye Kanser İstatistikleri (2016). .C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ankara.

Weinberg, R. (2014). The Biology of Cancer, Second Edition. Garland Science, Taylor & Francis Group.

World Cancer Report (2014). International Agency for Research on Cancer, Lyon, France.